بررسی اکولوژی جوانه‌زنی بذر و ظهور گیاهچۀ ساق‌ترشک (Rumex crispus L.) و کوزه قلیانی (Silene conoidea L.)

به منظور بررسی اکولوژی جوانه‌زنی بذر و ظهور گیاهچۀ ساق‌ترشک و کوزه قلیانی، آزمایش‌هایی در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در پاییز و زمستان 1388 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید.  تیمارهای آزمایشی شامل نور (نور/تاریکی و تاریکی مداوم)، دماهای متناوب شب/روز (5/10، 10/20، 15/25، 20/30 و 25/35 درجه سانتی‌گراد(، تنش شوری (صفر (شاهد)، 10، 20، 40، 80، 160، 320 و 640 میلی‌مولار)، تنش خشکی (صفر (شاهد)، 1/0-، 2/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0- و 1- مگاپاسکال)، pH (چهار تا ده) و عمق کشت (صفر تا چهار سانتی‌متر) بودند.  نتایج نشان داد که جوانه‌زنی بذور ساق‌ترشک، تحت تاثیر شرایط نور/تاریکی و تاریکی مداوم قرار نگرفت. بذور ساق‌ترشک در دامنه وسیعی از دماهای متناوب تست شده در دو رژیم نور/تاریکی و تاریکی مداوم بیش از 85 درصد جوانه زدند و جوانه‌زنی آن در دمای 5/10 درجه سانتیگراد متوقف شد. بذور علف‌هرز کوزه قلیانی در دامنه دماهای متناوب 15/25 درجه سانتی‌گراد و پایین‌تر در دو رژیم نور/تاریکی و تاریکی مداوم بیش از 70 درصد جوانه‌زنی داشتند، اما در دماهای بالاتر از 15/25 درجه سانتی‌گراد جوانه‌زنی به خصوص در شرایط نور/تاریکی کاهش محسوسی داشت.  بذور ساق‌ترشک و کوزه قلیانی تا شوری 160 میلی‌مولار بیش از 85 درصد جوانه‌زنی داشته و جوانه‌زنی آنها در پتانسیل اسمزی 8/0- مگاپاسکال به ترتیب 60 و 90 درصد بود.  بذور ساق‌ترشک و کوزه قلیانی در دامنۀ pH چهار تا ده حدود 90 درصد جوانه زدند.  عمق دفن بذر، سبز شدن گیاهچه‌های ساق‌ترشک و کوزه قلیانی را بطور معنی‌داری کاهش داد، به طوری‌که از عمق بیشتر از سه سانتی‌متر گیاهچه‌ای سبز نشد و حداکثر سبز شدن (به ترتیب 98 و 7/74 درصد) مربوط به بذوری بود که در سطح خاک در زیر سه لایه کاغذ صافی کشت شدند.